Erfelijkheid bij dementie

Als je erg lijkt op je vader of moeder met dementie, kun je bang zijn dat jij de ziekte later ook krijgt. Het is heel normaal om dit te denken, maar er is geen verband. De genen voor de kleur van je ogen, je krullen of andere eigenschappen hebben niets te maken met je kans op dementie.

Je lichaam bestaat uit meer dan 20.000 genen, die je van je vader en je moeder hebt gekregen. Die genen bepalen bijvoorbeeld of je een meisje of jongen bent, de kleur van je ogen en de vorm van je neus.

Er zijn honderden genen, misschien wel duizend, betrokken bij het ontstaan van dementie. We weten hier nog lang niet alles van. We weten dat sommige genen het risico vergroten en dat andere genen je een beetje beschermen. Samen hebben ze invloed op de kans om dementie te krijgen.

In Nederland heeft 1 op de 5 mensen kans om dementie te krijgen. Hier gaat het om dementie bij mensen ouder dan 65 jaar.

Meestal zijn je genen niet doorslaggevend. Je leeftijd, leefstijl, andere ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten spelen ook een rol. Een beetje pech speelt ook mee. En er zijn veel factoren die we nog niet kennen. Wat we zeker weten, is dat hoe ouder je bent, hoe groter de kans op dementie wordt. Iemand van 90 heeft dus meer kans op dementie dan iemand van 70.

Kortom: als je vader of moeder dementie op jonge leeftijd heeft, betekent dat niet dat jij het ook krijgt.

Het komt niet vaak voor, maar soms kan dementie het gevolg zijn van één foutje in één gen. In dat geval spreken we van erfelijke dementie. Je ziet dan dat meerdere familieleden in meerdere generaties ziek worden voordat ze 65 jaar zijn. Zit dit genetische foutje in de familie, dan is het risico om de ziekte ook te krijgen hoger. In plaats van 1 op 5 wordt het dan 1 op 2.