Veranderingen bij dementie
Waarschuwing: dit kan best heftig zijn om te lezen. Het is misschien fijner om dit samen met iemand te doen.
Je vader of moeder is waarschijnlijk jonger dan 65 jaar. Dat betekent dat de dementie er iets anders uitziet dan bij oudere mensen.
Ik noem hier 10 veranderingen die veel voorkomen. Misschien herken jij er ook wel een paar bij jouw vader of moeder.
1. Ander gedrag
Je vader of moeder doet anders. Boos worden om niets, en dan onredelijk boos worden. Of niets meer willen doen. Niet met jou en niet met iemand anders. Je vader of moeder snoept de hele dag of zegt dingen tegen vreemde mensen die echt niet kunnen. Andere mensen kunnen hierdoor boos reageren op je ouder. Door die reacties kun jij je weer ongemakkelijk voelen. Je hoeft je niet te schamen, het is niet jouw schuld.
2. Geen emoties laten zien
Het lijkt alsof je vader of moeder geen emoties meer heeft. Het gezicht is zonder uitdrukking. Blij of verdrietig, er is geen verschil. Samen lachen lukt niet meer. Daardoor weet je dan zelf niet altijd hoe je moet reageren.
3. Anders praten
Je vader of moeder praat moeilijker. Zinnen kloppen niet en soms gebruikt hij of zij totaal verkeerde woorden. Je kunt ook twijfelen of je vader of moeder jou wel goed begrijpt. Dat maakt het moeilijker om een gesprek te hebben met elkaar.
Als praten met woorden niet lukt, kun je het ook met plaatjes of foto’s proberen.
4. Veranderen van stemming
Het ene moment is je vader of moeder vrolijk. Het volgende moment moet hij of zij heel hard huilen. Je kunt het niet voorspellen en dus ook niet voorkomen. Daar kun je door van slag raken.
Jij kunt er niets aan doen dat de stemming zo omslaat. Het overkomt jullie allebei.
5. Nieuwe dingen niet onthouden
Heb je net verteld over je toetsweek, vraagt je vader of moeder wéér hoe het op school was. Nieuwe informatie blijft niet meer goed hangen. Daarom moet je iedere keer weer opnieuw vragen beantwoorden. Daar word je soms weleens moe van.
6. Dingen zien en horen die er niet zijn
Als je vader of moeder dingen hoort en ziet die er niet zijn, kun je daar behoorlijk van schrikken. Hallucineren kan heel grappig zijn, maar meestal is het angstig. Gordijnen worden bijvoorbeeld spoken. En omdat je ouder echt ziet wat jij niet ziet, is hij of zij oprecht bang, boos of in paniek. Het is lastig om daarmee om te gaan. Wat in ieder geval niet helpt, is zeggen dat er geen spoken zijn. Soms kun je ze beter wegjagen of je ouder afleiden.
7. Lichamelijke veranderingen
Vaak vallen of bijna vallen. Niet meer goed kunnen fietsen of voetballen. Trillen of juist stijver zijn in het bewegen. Lichamelijk kan je vader of moeder ook veranderen. Soms betekent dit dat je even een handje moet helpen. Ook kan het zijn dat je vader of moeder moeite krijgt met eten of slikken en hierbij geholpen moet worden, of gemalen voeding krijgt.
8. Onrustig en zenuwachtig gedrag
Tikken op de tafel, heen en weer lopen en plukken aan kleren. Je vader of moeder kan nog geen 5 minuten rustig zitten. Daar kun je zelf behoorlijk kriegelig van worden.
Het kan ook zijn dat het in huis al snel te druk is, en dus vermoeiend voor je zieke ouder. Dat vraagt best veel van je omdat jij je steeds moet aanpassen.
9. Iets niet meer kunnen
Een kop thee zetten en eten koken. Ook douchen, aankleden, tandenpoetsen en veters strikken. Dat wat je vader of moeder altijd vanzelf kon, gaat niet meer vanzelf. Dit is iets waar jij mee kunt helpen. Samen koken of helpen met aankleden, bijvoorbeeld.
10. Mijn ouder is niet meer zoals hij/zij was
Door het gedrag van je vader of moeder kun je je ouder niet meer herkennen. Het karakter kan veranderen. Een geduldige, lieve moeder kan ineens het omgekeerde zijn. Hierdoor lijkt het alsof je een hele andere vader of moeder hebt. Daar kun jij niets aan doen. Je kunt er wel verdrietig van worden.
Welke van deze veranderingen herken jij bij jouw vader of moeder?
Is deze uitleg duidelijk? Als je nog vragen hebt, stuur mij dan gerust een mailtje.
Ouders, verzorgers en leerkrachten kunnen deze switch gebruiken om de volwassenmodus aan te zetten. Hierdoor kun je aanvullende informatie lezen.